Τα παιδιά γυρίζουν από το σχολείο και συχνά και ξεκινά η ταλαιπωρία του διαβάσματος για την επόμενη μέρα. Για κάποια παιδιά είναι μια απλή διαδικασία που την ολοκληρώνουν μόνα τους και μερικές φορές με τη βοήθεια ενός ενήλικα.
Για άλλα παιδιά είναι πιο δύσκολο είτε γιατί αντιμετωπίζουν μια μαθησιακή δυσκολία, είτε γιατί ο δάσκαλος βάζει πολλές ασκήσεις ή για άλλους λόγους.
Σκηνές με την μαμά να κυνηγά το παιδί σε όλο το σπίτι για να διαβάσει, να βάζει τιμωρίες ή ακόμα και να δίνει σφαλιάρες για να κάνει το παιδί να διαβάσει, να διαβάζουν ως αργά το βράδυ που ένα μικρό παιδί θα έπρεπε να κοιμάται και άλλες παρόμοιες συμβαίνουν καθημερινά σε πολλά σπίτια. Τέτοιες καταστάσεις είναι εξουθενωτικές και για το παιδί και για τους γονείς.
Η καθημερινή μελέτη γίνεται μια εντελώς καταναγκαστική και βαρετή διαδικασία με στόχο να πάει το παιδί "διαβασμένο" στο σχολείο. Γίνεται μεγάλος αγώνας να προλάβουν να κάνουν όλες τις ασκήσεις. Συχνά, αν δεν υπάρχει αρκετός χρόνος ή διάθεση, το παιδί απλά αντιγράφει τις ασκήσεις από ένα βοήθημα προκειμένου να μην πάει κενά τα τετράδια στο σχολείο.
Έτσι όμως μαθαίνει τίποτα το παιδί; Διευρύνει τις γνώσεις του; Η' απλά μαθαίνει να παπαγαλίζει και να αντιγράφει;
Σκοπός του σχολείου και όλης της διαδικασίας εκπαίδευσης είναι το παιδί να μάθει, να ανακαλύψει, να βιώσει και να διευρύνει τις γνώσεις του. Σκοπός δεν είναι να παρουσιάσει απλά την εικόνα του διαβασμένου παιδιού για να πάρει καλύτερο βαθμό, αλλά η ουσιαστική μάθηση.
Τι πρέπει να κάνετε
Καταρχήν φροντίστε να έχετε συγκεκριμένο πρόγραμμα διαβάσματος, δηλαδή ώρα και μέρος. Το δωμάτιο που διαβάζει το παιδί να είναι τακτοποιημένο και να μην έχει πολλά αντικείμενα πάνω και γύρω από το γραφείο. Αν πρόκειται για παιδί με διάσπαση προσοχής τότε ο κανόνας θέλει όσο πιο άδειο το γραφείο τόσο το καλύτερο για τη συγκέντρωση του παιδιού. Επίσης καλός φωτισμός αλλά και ησυχία είναι απαραίτητα.
Αφήστε το παιδί να ξεκινήσει την μελέτη μόνο του λέγοντας του ότι μπορεί να σας ρωτήσει οποιαδήποτε απορία όποτε θέλει. Βοηθήστε το μόνο όταν χρειάζεται και μην συνηθίζετε να κάθεστε μαζί του στο διάβασμα, γιατί κάποια στιγμή θα κουραστείτε. Το παιδί πρέπει να μάθει να οργανώνει το διάβασμα του μόνο του και να μην στηρίζεται πάνω στο γονιό. Συχνά βλέπω οι γονείς να ανοίγουν την τσάντα, να ψάχνουν τις ασκήσεις και να τις τοποθετούν έτοιμες για συμπλήρωση πάνω στο γραφείο. Αυτό είναι εντελώς λάθος! Δεν πάτε εσείς σχολείο, αλλά το παιδί! Ο μαθητής είναι υποχρεωμένος να γνωρίζει τι έχει να κάνει στο σπίτι, να βλέπει το πρόγραμμα της επόμενης μέρας και να κάνει τις ασκήσεις του. Θα παρεμβαίνετε μόνο όταν σας πρέπει!
Αν το παιδί δεν καταλαβαίνει μια άσκηση ακόμα κι αν του την εξηγήσετε ή πολλές φορές ούτε καν οι γονείς δεν μπορούν να τη λύσουν- συχνό φαινόμενο στα μαθηματικά της ε' δημοτικού!- τότε να μην γίνεται αντιγραφή από κάποιο βοήθημα. Αφήστε το παιδί να πάει κενή την άσκηση και να ενημερώσει το δάσκαλο ότι δεν απάντησε γιατί πολύ απλά δεν το κατάλαβε! Τότε ο δάσκαλος θα πρέπει να δείξει βήμα βήμα τη λύση στην τάξη. Δεν κερδίζετε τίποτα με την αντιγραφή, αντιθέτως δείχνετε στο παιδί μια λάθος αντίληψη και πρακτική.
Προσπαθήστε να κάνετε την ώρα της καθημερινής μελέτης μια ευχάριστη ώρα. Δώστε πρακτικά παραδείγματα στο παιδί όπου και όταν αυτό είναι εφικτό. π.χ στη φυσική, κάντε κάποιο πείραμα.
Κάντε συμφωνία με το παιδί ότι μόλις τελειώσει το διάβασμα θα παίξετε ή θα κάνετε κάτι διασκεδαστικό μαζί. π.χ. μια βόλτα, μια χειροτεχνία κ.λ.π Αυτό θα ωθήσει το παιδί να στρωθεί στο διάβασμα πιο γρήγορα ώστε να έχει χρόνο μετά για παιχνίδι. Αυτό που υπόσχεστε όμως στο παιδί θα πρέπει να το τηρείτε!
Μην κάνετε το παιδί σας υπερβολικά ανταγωνιστικό και μην το μαθαίνετε να κυνηγάει το βαθμό...αλλά να κυνηγά τη γνώση! Κατά τη γνώμη μου οι βαθμοί είναι ως ένα σημείο υποκειμενικοί και δεν αντικατοπτρίζουν πάντα την πραγματικότητα.
Προπαντώς μην ξεσπάτε στο παιδί τα νεύρα και την κούραση από τη δουλειά σας, αλλά να είστε δίπλα του με υπομονή και ηρεμία.
Το πιο σημαντικό είναι οι μαθητές να μαθαίνουν, να αγαπούν την μάθηση και να είναι ευτυχισμένοι! Όταν ένα παιδί δεν καταλαβαίνει κάτι, ας μην το λύνει, όταν είναι πολύ κουρασμένο ή άρρωστο ας μην διαβάζει όλα τα μαθήματα αλλά όσα μπορεί! Ας μην γίνετε η καθημερινότητα μια βαρετή και κουραστική ρουτίνα, αλλά ας αφήνουμε τα παιδιά να παίζουν!
Πόσες ώρες πρέπει να διαβάζει ένας μαθητής Δημοτικού;
Δεν υπάρχει προκαθορισμένο ωράριο για τη μελέτη στο σπίτι. Ούτε πρέπει να υπάρχει. Το ζητούμενο είναι ο μαθητής να κάνει όλες τις εργασίες με προσοχή και χωρίς βιασύνη. Το κάθε παιδί χρειάζεται το δικό του οργανωμένο χώρο και χρόνο μελέτης, ενώ κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας θα πρέπει να επικρατεί ηρεμία στο σπίτι. Δεν πρέπει το παιδί να διαβάζει τη μία στιγμή στο τραπέζι της κουζίνας, την άλλη στιγμή στο σαλόνι ή εκεί που σιδερώνει η μαμά του. Όπως ακόμη θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι μιλάμε για μελέτη και όχι διάβασμα. Μελετώ αυτό που ήδη έχω προσλάβει ως πληροφορία και έχω επεξεργαστεί ώστε να το μετατρέψω σε γνώση στο σχολείο μου, με τον δάσκαλό μου. Βέβαια και οι γονείς πρέπει να σεβαστούν το δικαίωμα του παιδιού στο παιχνίδι και να μη του στερούν τον απαραίτητο χρόνο.
θα πρέπει να είναι δομημένος ο χρόνος μελέτης του παιδιού αναφέροντας ότι «Γονείς και παιδί κατόπιν συζητήσεως θα πρέπει να αποφασίσουν από κοινού το πρόγραμμα ημερήσιας μελέτης (ας κρατηθούν κάποιες περίοδοι όπου το παιδί δεν θα διαβάζει καθόλου, όπως την Παρασκευή το βράδυ ή την Κυριακή), την ώρα έναρξης και λήξης της μελέτης, το χρόνο των διαλειμμάτων καθώς και τη σειρά των εργασιών.
Επιβράβευση
Τονώστε την αυτοπεποίθηση του παιδιού σας επιβραβεύοντάς το κάθε φορά που φτάνει στους στόχους του. Επαινέστε την οργανωτικότητα, μεθοδικότητα και υπευθυνότητα που επιδεικνύει ενδυναμώνοντας τις αρετές αυτές. Ένας καλός λόγος ή μια μικρή «αμοιβή» μπορεί να αποτελέσει κινητήρια δύναμη ώστε να καταβάλλει μεγαλύτερη προσπάθεια. Ωστόσο μην ξεχνάτε να είστε αυστηροί όταν δεν είναι συνεπές υπενθυμίζοντας του με ηρεμία και υπομονή τις υποχρεώσεις του. Όμως μην σπεύδετε να το σώζετε από δύσκολες καταστάσεις (πχ: κάποια στιγμή που θα ξεχάσει την εργασία του). Αφήστε το να μάθει και από τα λάθη του.
Τακτικότητα
Μάθε το παιδί σας να είναι τακτικό. Εξηγείστε του τα οφέλη που αποκομίζει όταν δεν παρατά τα σχολικά του είδη από δω κι από κει. Αναλόγως φερθείτε και στον τρόπο που γράφει και εργάζεται. Πολλοί μαθητές δε γράφουν ημερομηνία, δεν αφήνουν κενές σειρές δημιουργώντας μια χαοτική εικόνα στα τετράδιά τους, γράφουν βιαστικά και δεν τους απασχολεί να βρίσκονται τα γράμματα πάνω στις σειρές των τετραδίων. Εξηγείστε στο παιδί σας ότι έτσι δε θα μπορεί να ανατρέξει αργότερα σε κάποια παλιά εργασία γιατί πολύ πιθανόν να μην καταλαβαίνει είτε πού βρίσκεται είτε τι γράφει. Άλλωστε το να μάθει να είναι τακτικό θα το βοηθήσει και στη μετέπειτα ζωή του.
Η σχολική σάκα
Εξηγείστε στο παιδί σας πως η ετοιμασία της σχολικής σάκας είναι δική του ευθύνη και πως εάν δεν είναι συνεπής θα είναι υπόλογος στο δάσκαλο. Στις αρχές της σχολικής χρονιάς, βέβαια, καλό θα ήταν να του δείξετε τον τρόπο και να επιβλέπεται πώς τα πάει. Για να το βοηθήσετε βάλτε σε εμφανές σημείο στον χώρο που μελετά το εβδομαδιαίο σχολικό πρόγραμμα. Έτσι, μετά το πέρας του διαβάσματος το παιδί σας θα μπορεί να ετοιμάσει την τσάντα του για την επόμενη μέρα. Είναι λάθος να ετοιμάζεται η τσάντα το πρωί πριν την αποχώρηση για το σχολείο. Σίγουρα η βιασύνη οδηγεί σε παραλείψεις.
Καθημερινό ενδιαφέρον
Παρακολουθείτε καθημερινά την επίδοσή του παιδιού σας ελέγχοντας τα τετράδια και τα βιβλία του, ρωτώντας το «τι έγινε σήμερα στο σχολείο;» και δείξτε ειλικρινές ενδιαφέρον για τη σχολική του ζωή. Αν εσείς αδιαφορήσετε πιθανόν να αδιαφορήσει και το ίδιο.
Για μια καλή απόδοση…
Ως γονείς είστε υπεύθυνοι να βάζετε το παιδί σας νωρίς για ύπνο, ώστε να είναι ξεκούραστο το πρωί. Η «ώρα για ύπνο» πρέπει να είναι γνωστοποιημένη στο παιδί και να είστε αυστηροί στη τήρησή της. Επιπλέον μη στέλνετε το παιδί νηστικό στο σχολείο. Τα παραπάνω αποτελούν προϋποθέσεις για μια καλή απόδοση στο σχολείο.
Αποτελέστε πρότυπο
Δείξτε συνέπεια, υπομονή και εργατικότητα αποτελώντας ένα παράδειγμα προς μίμηση. Προβάλλετε όλες τις επιθυμητές στάσεις και συμπεριφορές που μπορούν να αποτελέσουν πρότυπα για το παιδί σας. Για παράδειγμα δείξτε την αγάπη σας για τα βιβλία διαβάζοντας οι ίδιοι και ενθαρρύνοντας το παιδί σας να σας μιμηθεί.
Πρέπει ο γονέας να εμπλέκεται στο διάβασμα των παιδιών και σε ποιο βαθμό μπορεί να είναι αυτό αποδεκτό;
Η εμπλοκή των γονέων και μάλιστα όταν είναι πιεστική, μπορεί να έχει τα αντίθετα αποτελέσματα. Οι γονείς δεν πρέπει να παίζουν το ρόλο του δασκάλου, υπάρχει κίνδυνος το παιδί να μην προσέξει ποτέ τον δάσκαλό του. Τα σχολικά καθήκοντα είναι αποκλειστικά ευθύνη του παιδιού και ως έτσι πρέπει να εκλαμβάνονται από τους γονείς του. Με κανέναν τρόπο η βοήθεια δεν σημαίνει ότι οργανώνουμε εμείς την εργασία του. Συμμετοχή δεν σημαίνει ότι κρατάμε το βιβλίο για να μας πει το μάθημα χωρίς να του ξεφύγει γραμμή, αλλά να είμαστε κοντά του όταν μας χρειαστεί. Με άλλα λόγια, οι γονείς που εμπλέκονται ασφυκτικά στο διάβασμα των παιδιών τους, βλέπουν το αύριο των παιδιών τους με τα μάτια του χθες. Δεν κρίνονται και δεν αξιολογούνται οι γονείς. Αν ο γονέας θέλει να βοηθήσει το παιδί του, πρέπει να το ενθαρρύνει ώστε εκείνο να συσχετίζει αυτά που έμαθε στο σχολείο με αυτά που παρατηρεί γύρω του. Να εμπλέκεται ο γονέας, αλλά δεν θα πρέπει να έχει την ταύτιση του ρόλου πχ «Εχουμε διάβασμα», Έχουμε εργασίες», αντιθέτως έχει διάβασμα, έχει διαγώνισμα, έχει εργασίες.
Τι πρέπει να κάνει ο γονιός όταν το παιδί δεν έχει κατανοήσει τη διδακτέα ύλη και δυσκολεύεται με τις εργασίες του;
Θα πρέπει να καταλάβουν οι γονείς, ότι μέσω της σχολικής εργασίας θα αξιολογηθεί η προσπάθειά του παιδιού, με σκοπό τον εντοπισμό κάποιων αδυναμιών του και τη σωστή αντιμετώπισή τους, για να μπορέσει να χτίσει την προσωπική του μόρφωση. Συνεπώς αν δεν έχει κατανοήσει ή δεν έχει επεξεργαστεί σωστά την πληροφορία το παιδί τότε πρέπει την επόμενη ημέρα να ζητήσει νέα παρέμβαση από τον δάσκαλο του. Το παιδί μαθαίνει από το λάθος του. Και το λάθος πρέπει να το γνωρίζει ο δάσκαλος. Εάν παρά ταύτα ο συγκεκριμένος μαθητής δεν έχει την ωριμότητα ή τη νοητική ικανότητα να αφομοιώσει κάτι που το κάνουν εύκολα οι περισσότεροι συμμαθητές του, τότε χρειάζεται συμπληρωματική βοήθεια, που είναι αμφίβολο αν μπορούν να την προσφέρουν οι γονείς του. Ακόμη χειρότερο είναι να τιμωρήσουν ή να προσβάλουν λεκτικά το παιδί τους. Ο ρόλος του γονέα είναι αυτός του συμπαραστάτη, του ανθρώπου που ακούει με προσοχή όλα όσα του εμπιστεύεται το παιδί του.
Πρέπει οι γονείς να κάνουν τις σχολικές εργασίες των παιδιών αντί για αυτά;
Σε καμία περίπτωση οι γονείς δεν πρέπει να επωμιστούν τα καθήκοντα του παιδιού τους. Του υπονομεύουν το μέλλον, το καθιστούν οκνηρό, ανεύθυνο, τεμπέλικο, χωρίς πρωτοβουλία. Το παιδί να κάνει αυτά που μπορεί, μέχρι εκεί που μπορεί, όπως μπορεί και ο δάσκαλος είναι αυτός που θα εντοπίσει την αδυναμία του μαθητή. Ο δάσκαλος είναι αυτός που θα υποψιαστεί τυχόν μαθησιακό πρόβλημα και θα το διαχειριστεί καλύτερα από τον γονέα του παιδιού. Ούτως ή άλλως ο δάσκαλος υποψιάζεται ότι την εργασία την έκαναν οι γονείς του μαθητή. Επί αυτής της βάσης η συμβουλή του δασκάλου προς τους γονείς του παιδιού είναι να μη προσβάλουν τον μαθητή, να μη χρησιμοποιούν μειωτικούς χαρακτηρισμούς και να μιλήσουν με τον δάσκαλο για το πρόβλημα του μαθητή. Άλλωστε, ο συνεπής δάσκαλος καλεί στο σχολείο τον γονέα προκειμένου να αντλήσει πληροφορίες για τον μαθητή αλλά και για τον γονέα, προκειμένου να βοηθηθεί ο μαθητής. Με το να κάνουν τις σχολικές εργασίες, οι γονείς υπερπροστατεύουν και υποκαθιστούν το παιδί, μετατρέποντάς το σε ένα είδος μαριονέτας. Δυστυχώς, πολλές φορές πρυτανεύει στους γονείς, όχι μόνο η άγνοια, αλλά και η τάση της απόρριψης της έννοιας αγωγή του νέου ανθρώπου, σαν να είναι αυτή που θα τον εμποδίσει να προκόψει μέσα στην κοινωνία μας. Έχουν θαμπωθεί από την αριθμολαγνεία και την τεστομανία του εκπαιδευτικού συστήματος και αδυνατούν να διακρίνουν την αλήθεια πίσω από τους στατικούς μύθους. Το κάνουν να νομίζει ότι επιτυχία και ευτυχία είναι μόνο αυτά και του εμπνέουν το φόβο για τη μοναξιά της αποτυχίας. Κρυμμένη είναι η ευτυχία, μόνο μέσα στον πραγματικά μορφωμένο άνθρωπο.
Πηγή: http://ipaideia.gr/